Samorządy stanęły nad przepaścią

Wejherowscy radni wprowadzili pod obrady Rady Miasta projekt uchwały, zawierającej „Apel do Prezesa Rady Ministrów o poprawę sytuacji finansowej samorządów w Polsce”, które coraz boleśniej odczuwają skutki niekorzystnych decyzji Rządu i Sejmu. Uchwała w sprawie przyjęcia apelu do premiera została podjęta większością głosów radnych „Wolę Wejherowo” i PiS.

Powodem do podjęcia takich kroków jest coraz trudniejsza sytuacja finansowa samorządów. Władze miast i gmin, w tym Wejherowa, otrzymują coraz mniej pieniędzy z budżetu państwa w stosunku do rosnących potrzeb mieszkańców. Sytuacja jest poważna i grozi zapaścią finansową wielu samorządów. Nie jest to spowodowane wyłącznie kryzysem. W ostatnich latach rząd i sejm wprowadziły dużo niekorzystnych dla samorządów zmian w ustawach.

Zadania i obowiązki samorządów rosną, ale w ślad za tym nie idą dodatkowe pieniądze, skutkiem czego brakuje m.in. na budowę i remonty ulic, kulturę i sport. W dodatku decyzje w sprawie zmian w budżecie państwa zapadają w ciągu roku i zaskakują samorządowców, którym pozostaje tylko wprowadzanie kolejnych oszczędności. Dla miejskiego budżetu zmiany oznaczają mniejsze wpływy, a co za tym idzie ograniczenie inwestycji lub wydatków bieżących związanych np. z utrzymaniem placówek oświatowych.

Uchwała została przyjęta „w trosce o rozwój społeczno-gospodarczy Wejherowa i zapewnienie mieszkańcom godnych warunków życia”. Do apelu dołączony został obywatelski projekt ustawy, przygotowany przez Związek Miast Polskich o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wraz z obszernym i bardzo merytorycznym uzasadnieniem.

Apel do Prezesa Rady Ministrów o poprawę sytuacji finansowej samorządów w Polsce.

W imieniu mieszkańców Miasta Wejherowa apelujemy do podjęcie przez Pana Premiera oraz kierowany przez Pana Rząd pilnych działań w celu poprawy sytuacji finansowej polskich samorządów.

Gmina Miasta Wejherowa, podobnie jak setki innych samorządów w Polsce, przeżywa nie spotykane nigdy wcześniej trudności finansowe. Zdajemy sobie sprawę z kryzysu w jakim znajduje się nasz kraj i problemów dotykających budżet centralny, ale obecna sytuacja w samorządach nie jest spowodowana wyłącznie powyższymi czynnikami. To również efekt polityki rządu i niekorzystnych dla samorządów, licznych zmian ustawowych od 2005 roku.

W ich wyniku w latach 2005 – 2011 nastąpiło:

1. zmniejszenie dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego,

2. przekazanie samorządom nowych zadań albo rozszerzenie zakresu dotychczas realizowanych zadań bez odpowiednich zmian w dochodach samorządów,

3. wprowadzenie innych zmian w przepisach ustaw szczegółowych, w wyniku których nastąpiło zmniejszenie dochodów własnych samorządów.

Jednym z największych problemów jest finansowanie oświaty. Dokonano licznych zmian w przepisach, na które samorządy nie miały wpływu, powodujących wzrost kosztów bez zapewnienia gminom finansowej rekompensaty. Dla przykładu, w roku 2005 Gmina Miasta Wejherowa na pokrycie kosztów oświaty dołożyła kwotę 4,8 mln zł do rządowej subwencji oświatowej, zaś w roku 2012 roku musimy dopłacić już 18,8 mln zł ,a więc o 391% więcej niż w 2005 r.! To wzrost wielokrotnie przekraczający inflację i możliwości budżetowe Wejherowa. Naszym zdaniem alternatywą dla rosnących kosztów nie może być zamykanie szkół, zwiększanie ilości uczniów w klasie czy też likwidacja zajęć dodatkowych, stołówek itd. Konieczna jest zatem skuteczna interwencja rządu, gdyż ważą się losy polskiego młodego pokolenia.

Wejherowo, podobnie jak inne samorządy, znalazło się w trudnej sytuacji finansowej nie ze swojej winy. Ponadto podjęliśmy się realizacji licznych, ambitnych przedsięwzięć dofinansowanych z Unii Europejskiej, ale wymagających przecież wkładu własnego, a w efekcie zostaliśmy obecnie pozostawieni, w wyniku wyżej opisanej polityki i zmian w przepisach, w bardzo trudnej sytuacji.

Jeśli dotychczasowa sytuacja się utrzyma i nie nastąpią zmiany w przepisach oraz podejściu władz centralnych do problemów „na dole”, to polskim miastom i gminom grozi zapaść cywilizacyjna. Poważnie zagrożone może być wykorzystanie przez samorządy środków unijnych z nowego okresu programowania 2013-2020, gdyż zwyczajnie zabraknie środków na wkład własny.

Wyrażony wyżej pogląd znajduje odzwierciedlenie w licznych wstąpieniach środowiska samorządowego. Popieramy przygotowany przez Związek Miast Polskich obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, który stanowi integralną część naszego apelu. Uzasadnienie do tego projektu stanowi również uzasadnienie do naszego apelu.

Uważamy, że przyjęcie przez Parlament wspomnianego projektu ustawy i zwiększenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego poprawi naszą bardzo trudną sytuację i zapobiegnie zapaści „w terenie”. To zależy przede wszystkim od Pana Premiera!

Samorząd odpowiada za wiele istotnych dla mieszkańców obszarów życia społecznego, gospodarczego i infrastruktury. Od tego zależy w dużej mierze jakość życia Polaków. Dlatego w trosce o rozwój społeczno-gospodarczy Wejherowa i zapewnienie mieszkańcom godnych warunków życia pozwalamy sobie skierować ten apel na Pana ręce. Podkreślamy, że nasze wystąpienie nie ma charakteru politycznego czy partyjnego, a jedynie wymiar prosamorządowy i prospołeczny.

Liczmy na zrozumienie i zmianę przepisów dla dobra mieszkańców polskich miast i gmin. Jednocześnie serdecznie zapraszamy Pana Premiera do naszego miasta, aby w atmosferze troski o dobro wspólne, bez konfliktów i uprzedzeń rozmawiać o problemach szukając wspólnie dróg wyjścia z samorządowego kryzysu, ale też aby podzielić się naszymi sukcesami z ostatnich lat.

Rada Miasta Wejherowa